Củ dòm – Dược liệu quý cao nguyên đá cho người đau nhức xương khớp

Củ dòm, dân gian có tên gọi là ‘’củ gà ấp” bởi cây có rễ củ to. Thường mọc nổi trên mặt đất, trông tựa như con gà đang ấp trứng. Tiếng Dao gọi là Đìa đòi si. 

Củ dòm vốn mọc hoang trong vùng rừng ở miền núi phía bắc. Từ lâu, người Dao Đỏ ở cao nguyên đá Hà Giang đã biết sử dụng dược liệu này. Đây là cây thuốc được sử dụng nhiều trong các bài thuốc trị đau nhức xương khớp. Thực tế cho thấy người dân tộc ở Ba Vì cũng dùng Củ dòm chủ yếu chữa các bệnh về xương khớp…

Củ dòm với thành phần hóa học chứa alkaloid là L-tetrahydropalmatin như củ Bình Vôi, nhưng hàm lượng thấp hơn (0,4%). Ngoài ra còn có cyclanolin, crebanin, dehydrostephanin,…

Theo Đông y, Củ dòm có vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tán ứ, chỉ thống => dùng trong các trường hợp đau đầu, đau lưng, đau nhức xương khớp, chân tay nhức mỏi, đặc biệt còn có tác dụng an thần, giúp giấc ngủ sâu hơn.

Dựa trên kinh nghiệm dân gian, một luận án Tiến sĩ Dược học của trường Đại học Dược Hà Nội (2010) đã chứng minh Củ dòm có tác dụng chống viêm, giảm đau trên động vật thí nghiệm.

Tác dụng tuyệt vời của củ dòm

Hỗ trợ điều trị phong thấp

Bệnh phong thấp còn gọi là bệnh phong tê thấp. Nó có các triệu chứng như sưng, đỏ, đau tại các khớp. Khiến cho người mắc bị hạn chế vận động, sinh hoạt khó khăn. Đây là căn bệnh thoái hóa khớp nên thường gặp ở người cao tuổi, trung niên.

Mẹo xưa chỉ rằng, chỉ cần lấy củ gà ấp sắc nước để uống mỗi ngày một thang sẽ hết đau nhức. Các triệu chứng sưng đau tại các khớp cũng không còn. Giúp bệnh nhân đi lại dễ dàng.

Tiêu viêm, giải độc, trị phù thũng

Củ dòm có tính kháng viêm và diệt khuẩn rất tốt. Thành phần hóa học của củ dòm có các khoáng chất cần thiết như natri, kali,… giúp tiêu viêm, giải độc, trị phù thũng. Người bị viêm, sưng đau, cơ thể phù nề có thể do độc tố tích tụ nhiều trong cơ thể. Chỉ cần kết hợp củ dòm, sinh địa, bạch truật, xuyên khung,… là sẽ chữa khỏi.

Củ dòm hỗ trợ trị viêm dạ dày, loét hành tá tràng  

Người bị viêm loét dạ dày uống nước sắc củ dòm sẽ mau khỏi. Các triệu viêm loét, đau dạ dày sẽ không còn. Bệnh này có thể dùng củ dòm khô sắc thuốc. Hoặc có thể lấy đem thái lát rồi ngâm rượu. Mỗi ngày uống một chén các vết loét sẽ mau lành.

Điều trị huyết áp cao

Người bệnh muốn hạ huyết áp nên pha rượu củ dòm để dành uống. Hoặc sắc chung với hoàng kỳ, cam thảo để dùng. Sau khi sử dụng, sẽ thấy huyết áp hạ nhanh chóng. Vị thuốc này sẽ chấm dứt hoàn toàn các triệu chứng phụ như hoa mắt, chóng mặt, xây xẩm,…

Lợi tiểu, thanh nhiệt

Nước sắc từ rễ củ gà ấp có tác dụng như nước mát. Ai bị nóng trong người nên uống nước này thay trà hàng ngày. Nó giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc, bài tiết ổn định. Uống thuốc sắc này vào sẽ cảm thấy cơ thể nhẹ nhàng, thoải mái, không còn nóng bức trong tâm can.

An thần, ngủ sâu giấc

Trước khi đi ngủ, uống một ly nước củ dòm sẽ ngủ ngon hơn. Nó có tác dụng giúp an thần, dễ ngủ, ngủ sâu và ngon giấc. Ai ngủ hay bị giật mình, mất ngủ kéo dài cũng nên dùng củ dòm, tình trạng trên sẽ chấm dứt nếu dùng đều đặn.

Rễ củ dòm được sử dụng nhiều trong các bài thuốc dân gian

Chúng có thể kết hợp với các vị thuốc Nam khác hoặc dùng một mình. Để tăng hiệu quả cho bài thuốc, bạn có thể thêm vào các vị như bạch truật, phục linh, cam thảo, quế chi,… Với mỗi bài thuốc, chúng lại có công dụng chữa bệnh khác nhau.

Củ dòm và 7 thảo dược quý cho xương khớp đã được kết hợp trong sản phẩm Vương thảo kiện cốt có tác dụng:

✅ Kháng viêm, giảm đau nhức xương khớp

✅ Hỗ trợ bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe xương khớp

✅ Giúp ăn ngon, ngủ ngon, ngủ sâu giấc

✅ Không chứa Corticoid, sử dụng được trên người bị viêm loét dạ dày.

Đối tượng sử dụng

• Người bị đau nhức xương khớp, phong tê thấp, đau thần kinh
• Bệnh nhân đau dạ dày, loét hành tá tràng
• Bệnh nhân huyết áp cao
• Người nóng trong người, thường xuyên sử dụng rượu bia
• Người bị viêm tuyến nước bọt, mụn nhọt, rắn độc cắn
• Người khó ngủ
• Người bình thường nên sử dụng để thanh nhiệt cho cơ thể, giải độc, mát gan.

Củ dòm là loài cây phát triển lâu năm, bộ phận dùng là rễ củ. Việc khai thác không đi kèm bảo tồn làm loài dược liệu này trở nên khan hiếm. Thậm chí là có nguy cơ biến mất.

Trước thực trạng trên, Công ty Thung lũng Dược phẩm xanh Việt Nam, với sự tư vấn của PGS-TS Trần Văn Ơn đã lên kế hoạch bảo tồn loài dược liệu quý này.  Đảm bảo nguồn dược liệu đạt chất lượng và đủ nguồn cung, tránh trường hợp khai thác kiệt quệ từ thiên nhiên. Công ty đã hợp tác với HTX Phát triển dược liệu tại thôn Thanh Long, Quản Bạ, Hà Giang để phát triển vùng trồng Củ dòm bền vững và đạt chất lượng. Từ đó mang đến sản phẩm Vương thảo kiện cốt chất lượng từ đầu vào cho người sử dụng. Sau nhiều năm, công ty cùng PGS Trần Văn Ơn đã gặt hái kết quả. Giống cây chuẩn và quy trình trồng để mang lại dược liệu Củ dòm tốt nhất đã được xây dựng.

TÌM HIỂU THÊM:

Xây dựng vùng trồng Củ dòm đạt chuẩn tại Quản Bạ, Hà Giang